3-БӨЛІМ 9. «Масғұт» поэмасындағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына баға беріңіз,
шығарма идеясын адамгершілік құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазыңыз.
[10]

Масғұт поэмасы - Абай Құнанбаевтың ойлы әрі философиялық тұрғыдан маңызды шығармаларының бірі. Бұл поэмада маңызды адамгершілік құндылықтар, моральдық дилеммалар және адамның болашағына қатысты таңдау жасау тақырыбы жаңаша көзқараспен көтерілген. Абайдың "Масғұт" поэмасы арқылы адам өмірінің мәні, адамгершілік пен игілік құндылықтарының маңыздылығы жайлы ойлар берілген. Эсседе осы идеяларды талдап, олардың мәнін түсіндіруге тырысайық.

Жаңашылдық пен көтерілген мәселелер

"Масғұт" поэмасында көтерілген негізгі мәселе - адамның өмірлік таңдауы мен сол таңдауына әсер ететін құндылықтар. Бұл поэмада үш түрлі мүмкіндіктің арасынан таңдау жасауға тура келеді: байлық, әйел сұлулығы және даналық. Әрбір осы таңдаудың артында адамның өмірлік мақсаттары мен құндылықтарына байланысты терең ой жатыр. Масғұттың алдында тұрған бұл таңдау қарапайым емес, бұл таңдаулар арқылы адамзат қоғамында жиі кездесетін дилеммаларды Абай оқырман алдына қойып, оны өз таңдауын жасауға мәжбүрлейді.

Бұл жерде Абайдың жаңашылдығы оның адам өмірін жай ғана жазып қана қоймай, адамның ішкі әлеміне тереңірек үңілуінде жатыр. Ол әр адамның өмірінде болатын маңызды моральдық шешімдерді көрсете отырып, сол таңдаулардың маңызын түсіндіріп береді. Абайдың мақсаты - тек байлық пен сұлулықты мақтап, немесе даналыққа бас ұру емес, ол адамға таңдау еркіндігі мен сол таңдау салдарлары туралы ойлануды насихаттайды. Бұл поэмада материалдық құндылықтар мен рухани құндылықтар арасындағы теңгерім мәселесі талқыланады, және ол қазіргі заманда да өте өзекті болып саналады.

Шығарманың адамгершілік құндылығы тұрғысынан идеясы

Масғұттың таңдауы - даналықты таңдау - бұл поэмадағы адамгершілік құндылықтардың ең биік шыңы. Ол байлықты да, әйел сұлулығын да емес, даналықты таңдап, қоғамға пайда әкелуді мақсат еткен. Бұл - адамның өзіне ғана емес, өзге адамдарға, қоғамға игілік жасауға ұмтылуының көрсеткіші. Абайдың бұл арқылы жеткізгісі келген ойы - адамның өміріндегі нағыз құндылықтар тек өз басының ғана пайдасын көздемей, басқаларға да жақсылық әкелуінде.

Масғұттың даналықты таңдауы оның адамгершілік тұрғыда жетілгендігін, рухани байлығын көрсетеді. Бұл поэмада адамгершілік құндылықтардың ең жоғарысы ретінде даналық пен қоғам игілігі үшін еңбек ету көрсетіледі. Бұл бүгінгі күні де маңызын жоғалтпаған құндылық, себебі әрбір адам өз өмірінде өзге адамдардың, қоғамның игілігіне үлес қосуы арқылы ғана толыққанды тұлға ретінде қалыптасады.

Қорытынды

Абайдың "Масғұт" поэмасы – әрбір оқырманды ойландыруға мәжбүрлейтін, терең мазмұнды шығарма. Ол адамның өмірінде кездесетін таңдау мәселелері арқылы оқырманға өз құндылықтарын қайта қарастыруға, өмірдің нағыз мәнін іздеуге түрткі болады. Масғұттың даналықты таңдап, өзге адамдардың игілігі үшін өмір сүруді таңдауы – бұл поэманың адамгершілік тұрғысынан ең маңызды идеясы.

Поэмада Абай адамзаттың материалдық және рухани қажеттіліктері арасындағы тепе-теңдікті сақтап, адамның ең биік мақсаты – қоғамға пайда әкелу, игілік жасау екенін көрсетеді. Мұнда даналықтың, жан дүниенің байлығының маңыздылығы адамзаттың рухани дамуы үшін ең маңызды құндылық ретінде бейнеленген. Абайдың бұл ойлары бүгінгі күні де өзекті болып, адамзат баласын мәңгілік сұрақтар мен таңдау жолдарына ой салуды жалғастыра береді.