Сыйлы окушы шыгарма

"Сыйлы окушы" — бұл қазақ әдебиетіндегі маңызды ұғымдардың бірі, әсіресе мектептерде және жоғары оқу орындарында әдебиет пәнінде жиі кездесетін тақырып. Бұл ұғымды түсіну үшін алдымен сөздің мағынасына тоқталайық.

Сыйлы оқушы дегеніміз — бұл тек білім алған адам ғана емес, сонымен бірге оқу үрдісінде жақсы нәтижелер көрсететін, әдеби шығармаларды дұрыс түсініп, бағалай алатын тұлға. Мұндай адам кітапты тек оқып қана қоймайды, оның мән-мағынасына терең бойлап, автордың идеясын, тақырыбын, кейіпкерлердің әрекеттерін дұрыс түсініп, оларды сыни тұрғыдан бағалай алады. Сыйлы оқушы — бұл өзінің көзқарасын ашық айта алатын, әдебиетке құрметпен қарайтын және өз пікірін дәлелді түрде білдіре алатын адам.

Сыйлы оқушының ерекшеліктері:

1. Әдебиетті терең түсіну — сыйлы оқушы әдеби шығармаларға терең мән береді. Ол әр сөздің, әр сөйлемнің мағынасына мән беріп оқиды. Мысалы, ол тек оқыған кітаптың сюжеті мен оқиғасын емес, автордың ішкі ойын, шығарманың философиялық астарын, мәдени мәнін ұғынады.

2. Сыни тұрғыдан ойлау — мұндай адам оқыған шығармалары туралы өз пікірін қалыптастырады. Ол кейіпкерлердің әрекеттеріне, шығармадағы оқиғалардың дамуына, автордың идеясына өз көзқарасын айта алады.

3. Әдеби шығармаларды салыстыру — сыйлы оқушы көбінесе шығармалар арасында байланыс орната алады, түрлі авторлардың стилін, тақырыптық ұқсастықтарды немесе қарама-қайшылықтарды зерттейді. Бұл оның әдебиет туралы терең білімін көрсетеді.

4. Құрмет және адалдық — әдебиетке құрметпен қарайтын адам шығармашылыққа және автордың еңбегіне адал болады. Ол шығармаларды жеңіл оқу емес, оларды терең ойланып, жан-жақты зерттеп оқиды.

5. Жазу және сөйлеу қабілеті — сыйлы оқушы өз ойларын жеткізе біледі. Ол әдеби шығармалар туралы пікірлерін ашық, дәл және логикалық тұрғыда айта алады. Бұл қабілет жазбаша және ауызша түрде де көрінеді.

Қалай болуға болады сыйлы оқуушы?

1. Көп оқу — кітап оқу тек білім ғана емес, рухани байлық та береді. Әдебиет әлеміне енген сайын оның тереңіне бойлап, жаңа дүниелерді ұғына аласың.

2. Кітаптарды талқылау — кітаптарды тек өзің оқып қойма, сонымен бірге олар туралы пікір алмас. Осылайша, өзіңнің ойыңды дамытып, басқалардың көзқарасымен таныса аласың.

3. Кейіпкерлер мен авторды зерттеу — шығарманы толық түсіну үшін, автордың өмірі мен шығармашылығын зертте, кейіпкерлердің психологиясын талда.

4. Әдеби сыни жазбалар жазу — пікірлеріңді жазбаша түрде білдіру, шығармаларды талдау кезінде өзіңнің жеке көзқарасыңды қалыптастыруға көмектеседі.

Қорыта айтқанда, сыйлы оқушы болу — бұл тек оқушы немесе студент болудың емес, әдебиетке деген сүйіспеншілік пен құрметтің белгісі. Мұндай адам өз білімін үнемі жетілдіріп, ойлау қабілетін дамытып отырады, әдебиетке терең бойлап, одан көп нәрсе үйренуге тырысады.