Растлумачце значэнне слоў «вадзяны» і «вадзяністы» праз падбор аднакаранёвых.

Як я гэта разумею, тут розніца тыповая для беларусіх прыметнікаў: “вадзяны” — адносны (пра належнасць/сувязь з вадой), а “вадзяністы” — якасны (пра ўласцівасць: “залішне вадкі, разводнены”). Падмацую гэта аднакаранёвымі словамі і ўжываннем.

ВАДЗЯНЫ — “які звязаны з вадой, на вадзе, зроблены пры дапамозе вады”.
Аднакаранёвыя і спалучэнні, што падказваюць сэнс:

• вада — аснова кораня і значэння;

• вадзянік — міфічная істота “гаспадар вады” → пра сувязь з водай;

• вадзяное кола, вадзяны млын — механізмы, што працуюць на сіле вады;

• вадзяныя фарбы — фарбы на воднай аснове (акварэльныя);

• вадзяныя жукаі, вадзяныя расліны — жывуць/растуць у вадзе;

• вадзяная змяя, вадзяная птушка — тыповае месцапражываньне — вада.

Ключавыя прыкметы адноснага прыметніка:

• Не робіць ступеняў параўнання: нельга “больш/менш вадзяны”.

• Звычайна адказвае на “які? чый? з чаго/дзе?”: вадзяны транспарт (па вадзе), вадзяны канал (з вадой/для вады).

ВАДЗЯНІСТЫ — “які мае шмат вады ў сабе; зрэджаны, водкі; слабой канцэнтрацыі”.
Аднакаранёвыя і формы, што падказваюць сэнс:

• вадзяністасць — назва ўласцівасці (“ступень водкасці”);

• вада — тое, чаго ў прадмеце/сумесі зашмат;

• Жывыя прыклады: вадзяністы суп (занадта рэдкі), вадзяністы соус, вадзяністы кавун/памідор (мала цукру/смаку — адны вада), вадзяністы колер (слаба насычаны).

Ключавыя прыкметы якаснага прыметніка:

• Лёгка ўтварае ступені параўнання: больш/менш вадзяністы, самы вадзяністы.

• Дазваляе прытульныя суфіксы: вадзяністэнькі суп (размоўна).

• Мае сінонімы тыпу разбаўлены, водкі, рэдкі, слабакансістэнтны; антонімы — густы, насычаны, тлусты (пра суп), шчыльны.

Каротка пра розніцу на прыкладах

• Вадзяныя фарбы — пра аснову/тып фарбаў (водная аснова).

• Вадзяністыя фарбы — пра якасць нанясення ў канкрэтнай сітуацыі: разбаўленыя вадой, даюць слабенькі колер.

• Вадзяны млын — від млына (працуе ад вады).

• Вадзяністая каша — атрымалася занадта рэдкая.

Так што: “вадзяны” = належнасць/сувязь з вадой; “вадзяністы” = уласцівасць “многаваднасці”, разводненасці. Аднакаранёвыя вада, вадзянік, вадзяны, вадзяністы, вадзяністасць, вадзяное кола, вадзяныя фарбы добра гэта ілюструюць.