Қутадғу билиг достони тўрт тимсоли ҳақида кенгроқ маълумот.

Қутадғу билиг — XII асрдаги машҳур туркман шоири, философи ва давлат арбоби Алишер Навоийнинг асари бўлиб, у турк тилли адабиётнинг энг муҳим ёзишмаларидан бири ҳисобланади. Ушбу асарда автор тўртта асосий тимсол, яъни "ҳақиқат", "ихлос", "сабр" ва "ҳикмат" ҳақида кенг йўналишда баён қилган. Бу тимсоллар инсоннинг маънавий тараққиёти ва руҳий покланишини ифодалайди.

1. Ҳақиқат: Ҳақиқат — инсоннинг асл мақсади бўлиб, у илми ва тажрибаси орқали ўзлигини топиш ва ҳақиқий билимга эга бўлишдир. Ҳақиқат ўрганиш, ўзига ва бошқаларга ҳаққонийлик билан ёндошишни тақозо этади. Бу тимсол илмий, диний ва маънавий тараққиётга эътибор қаратиши кераклигини кўрсатади.

2. Ихлос: Ихлос — самимият, софлик, яъни инсоннинг ички ниятларини тўғри ва пок сақлаш, қандай ҳолатда бўлса ҳам, ўз ниятларини яхшиликка йўналтиришдир. Қутадғу билигда, ихлос инсоннинг дўстлик, ишонч ва шиддат билан амалга оширган ҳаракатлари учун зарур деб ҳисобланади. Бу тимсол инсонни ўз мақсадлари ва эҳтиёжларига йўл кўрсатади.

3. Сабр: Сабр — мушкулликлар ва синовларга бардош бериш қобилиятидир. Сабр ҳар қандай курашда, инсоннинг вужудига кирадиган оғирликларни енгиш учун зарур. Сабрнинг асосий маъноси — сабр қилиш ва ўзгаришларга тайёр бўлиш, ва шундай қилиб ҳаётнинг оғирлигини енгишга интилишдир.

4. Ҳикмат: Ҳикмат, ўзига хос аниқ билимга, тафаккурга ва ҳаётнинг аниқ манзарасини тушунишга эга бўлишни англатади. Ҳикматли киши тўғри йўлни танлаш, адолатли қарорлар қабул қилиш ва хата қилишдан қочиш учун зарур хулосаларга эга бўлади. Бу тимсол инсоннинг ақл ва тафаккурининг фойдасини кўрсатади.

Ҳар бир тимсол Қутадғу билигда ҳақиқий маънавий жаҳонни тушуниш ва ривожлантириш учун муҳимдир. Асарда улар ўзаро боғлиқ ва бир-бирини тўлдиради, чунки ҳар бир инсон ҳаётида ушбу тимсолларни амалда қўллаш орқали тўлиқ ва барқарор ривожланишга эришади.