Жұлдыз көкке тізілды,аспаннан ай үңілды. сөйлем мүшесіне талда

Сөйлемді сөйлем мүшесіне талдау үшін алдымен оны толық талқылап, әрбір сөздің сөйлемдегі қызметін анықтап шығу керек.

Берілген сөйлем:

"Жұлдыз көкке тізілді, аспаннан ай үңілді."

1. "Жұлдыз" – бастауыш. Бұл сөз кім? не? деген сұраққа жауап береді. Жұлдыз – сөйлемде негізгі субъект ретінде көрінеді, сондықтан оны бастауыш деп анықтаймыз.

2. "көкке" – толықтауыш. Бұл сөз қайда? деген сұраққа жауап береді. Жұлдыздың көкке қарай тізілуі қозғалыс бағытын көрсетіп тұр. Мұнда көк сөзіне -ке жалғауы жалғанып, толықтауыш болып тұр.

3. "тізілді" – баяндауыш. Бұл сөз не істеді? деген сұраққа жауап береді. Тізілді сөзі жұлдыздың көкке қарай қозғалыс әрекетін сипаттап, сөйлемдегі негізгі іс-әрекетті білдіреді.

4. "аспаннан" – пысықтауыш. Бұл сөз қайдан? деген сұраққа жауап береді. Айдың аспаннан үңілгенін көрсетеді. Аспан сөзіне -нан септік жалғауы жалғанып, үстеулік қызметте қолданылып тұр.

5. "ай" – бастауыш. Бұл сөз кім? не? деген сұраққа жауап береді және айдың әрекет субъектісі екенін көрсетеді. Сөйлемде ай – әрекеттің негізгі орындаушысы.

6. "үңілді" – баяндауыш. Бұл сөз не істеді? деген сұраққа жауап береді және айдың әрекетін көрсетеді.

Осылайша, бұл сөйлем екі жақты құрылымды, екі жай сөйлемнен тұратын күрделі сөйлем.