З дапамогай чаго звязваюцца сказы у тэксце? Чым адрозниваюцца тэкст-апавяданне, тэкст-аписанне, тэкст-апавяданне?З яких частак складаецца тэкст- апавяданне,тэкст-аписанне,тэкст-разважанне?

Сказы ў тэксце звязваюцца з дапамогай разнастайных сродкаў сувязі, якія забяспечваюць лагічнасць, паслядоўнасць і цэласнасць выказвання. Да іх адносяцца:

1. Лексічныя сродкі сувязі: ужыванне аднолькавых або суадносных слоў ці словазлучэнняў, напрыклад, паўтор тых жа слоў ці іх сінонімаў.
2. Граматычныя сродкі сувязі: звязаныя пры дапамозе злучальных элементаў (злучнікаў, займеннікаў, указальных і асабовых займеннікаў).
3. Сэнсавыя сувязі: сказы логіка-змястоўна залежаць адзін ад аднаго, што стварае агульную думку і дазваляе аўтару выразіць свае ідэі больш яскрава.

Тэкст-апавяданне, тэкст-апісанне і тэкст-разважанне маюць свае асаблівасці і адрозніваюцца адзін ад аднаго:

• Тэкст-апавяданне будуецца на падзеях і звычайна распавядае пра нейкія дзеянні, паслядоўнасць падзей. У такім тэксце галоўным з’яўляецца дзеянне, дынаміка і развіццё сюжэта. Напрыклад, калі апісваецца, як нехта прайшоў праз цяжкасці і змяніўся, акцэнт робіцца на паслядоўнасць падзей і іх вынікі.

• Тэкст-апісанне засяроджваецца на характарыстыцы прадметаў, з'яў ці асоб, на тым, як яны выглядаюць або якімі якасцямі валодаюць. Галоўнае ў такім тэксце — падача вобразаў, статычных якасцей і дэталяў, якія дапамагаюць чытачу ўявіць аб'ект апісання. Напрыклад, калі апісваецца знешні выгляд чалавека ці краявід, акцэнт ставіцца на знешнія асаблівасці, колеры, формы.

• Тэкст-разважанне ўключае ў сябе развагі, доказы і абгрунтаванне нейкай думкі ці тэзы. Тут галоўнае — разважанне і выснова, да якой прыходзіць аўтар. Гэты тып тэксту часта выкарыстоўваецца ў навуковых артыкулах, эсэ і меркаваннях, дзе аўтар разглядае пэўную праблему або пытанне і дае ўласны аналіз.

Часткі тэксту ў залежнасці ад яго тыпу:

• Тэкст-апавяданне складаецца з уводзінаў, асноўнай часткі і заключэння:

  • Уводзіны даюць агульную інфармацыю пра час і месца падзей, а таксама пра персанажаў.
  • Асноўная частка — гэта развіццё падзей, дзе апісваецца, што адбываецца з персанажамі.
  • Заключэнне змяшчае вынікі або заканчэнне гісторыі, падводзіць вынік апісаных падзей.

• Тэкст-апісанне таксама мае ўводзіны, асноўную частку і заключэнне:

  • Уводзіны часта апісваюць агульныя рысы прадмета ці з'явы.
  • Асноўная частка пераходзіць да больш падрабязнага апісання элементаў, дэталей або асаблівасцей.
  • Заключэнне можа ўтрымліваць асабістае стаўленне аўтара да апісанага або падсумоўваць асноўныя характарыстыкі.

• Тэкст-разважанне ўключае тэзу, аргументы і выснову:

  • Тэза — гэта асноўная думка або пытанне, якое аўтар збіраецца раскрыць.
  • Аргументы ў асноўнай частцы абгрунтоўваюць правільнасць тэзы, прыводзяцца факты, доказы, аналізы.
  • Выснова падводзіць вынік разважанням і часта змяшчае адказ на пытанне ці падсумаванне асноўнай думкі.

Кожны з гэтых тыпаў тэксту выкарыстоўвае асаблівыя сродкі сувязі паміж сказамі, каб стварыць звязную і гарманічную структуру, якая адпавядае мэце апавядання, апісання або разважання.