Жақсыз сөйлемді табыңыз. A) Ана тілімізді қадірлеу – бәрімізге міндет. B) Толқыны тулаған көк теңіз. C) Әділдікті айтқым келді. D) Мейіріммен сүйеді ол бар адамды. E) Кеше жайлауға көшіп келді.

Жақсыз сөйлем — бастауышы жоқ, бірақ сөйлемде айтылған ой түсінікті болып тұрған сөйлем түрі. Мұндай сөйлемдерде іс-әрекеттің иесі тура көрсетілмейді, алайда қимыл-әрекет немесе жағдай түсінікті болып қалады.

Берілген сөйлемдерді талдап көрейік:

A) Ана тілімізді қадірлеу – бәрімізге міндет.
Бұл сөйлемде бастауыш «ана тілімізді қадірлеу» сөзі болып тұр. Сондықтан бұл жақты сөйлем.

B) Толқыны тулаған көк теңіз.
Бұл да жақты сөйлем, себебі бастауыш — «көк теңіз», ал баяндауыш «тулаған».

C) Әділдікті айтқым келді.
Бұл сөйлем жақсыз болып табылады, себебі іс-әрекеттің иесі (кім айтқысы келгені) тура көрсетілмеген. Мұндай сөйлемдерде іс-әрекетке деген ниет немесе жағдай баяндалады.

D) Мейіріммен сүйеді ол бар адамды.
Бұл сөйлемде бастауыш «ол» сөзі арқылы көрсетілген, сондықтан жақты сөйлем.

E) Кеше жайлауға көшіп келді.
Бұл сөйлемде іс-әрекеттің кімнің жасағаны нақты айтылмағанымен, жасырын тұрғыда сөйлеуші немесе белгілі субъект меңзеліп тұр. Мұны жақты сөйлем деп қарастыруға болады.

Дұрыс жауап: C) Әділдікті айтқым келді.

Бұл сөйлем бастауышсыз құрылған, сондықтан ол жақсыз сөйлем саналады.