Адебиет бастауы ежелгы адебиет дауыры шыгарма

Әдебиет бастауы деп саналатын кезең — ежелгі әдебиет дәуірі. Бұл кезең қазақ халқының рухани және мәдени дамуының маңызды бөлігі болып табылады. Ол кезеңде әдеби шығармалар жазба түрінде емес, көбінесе ауызша түрде таралып, халықтың жадында сақталған. Осы дәуірдегі шығармалар халықтың тұрмыс-тіршілігі, дүниетанымы, салт-дәстүрі мен наным-сенімдері туралы мол мәлімет береді. Ежелгі әдебиет дәуіріндегі шығармалар қазақ мәдениеті мен руханиятының негізін құрайды.

Ежелгі әдебиет дәуірінің ерекшеліктері:

1. Ауызша шығармашылық: Ежелгі әдебиет негізінен ауызша формада дамыды. Ол батырлық эпостар, аңыздар, мақал-мәтелдер, жырлар, термелер мен өлеңдер арқылы таралды.
2. Тарихи негіздер: Ежелгі әдебиетте тарихи оқиғалар мен тұлғалар туралы әңгімелер көп кездеседі. Мұндай шығармалар халықтың тарихи жадысын сақтау үшін маңызды болды.
3. Рухани мазмұн: Шығармалар көбінесе халықтың рухани дүниетанымын, дінін және табиғатқа деген көзқарасын бейнеледі.
4. Көпқабатты мазмұн: Ежелгі әдебиетте шынайы тарихи оқиғалар мен мифологиялық элементтер қатар жүреді.

Негізгі шығармалар:

• “Оғызнама”: Түркі халықтарының ежелгі эпостарынан, оғыздардың ерлігі мен тұрмыстық салттарын сипаттайтын шығарма.
• “Қорқыт ата кітабы”: Қорқыт атадан қалған аңыздар мен өсиеттерді қамтитын туынды.
• “Алпамыс батыр” жыры: Батырлық эпостың тамаша үлгісі, халықтың ерлік рухын бейнелейді.

Мәні:

Ежелгі әдебиет дәуірі қазақ әдебиетінің іргетасын қалаған және ұлттық сананың қалыптасуына ықпал еткен маңызды кезең. Бұл шығармалар қазіргі қазақ мәдениеті мен әдебиетінің ажырамас бөлігі болып табылады. Олар ұлттың өзіндік ерекшелігін, тарихын және рухани байлығын сақтап қалуға көмектесті.

Ежелгі әдебиет дәуірінің шығармалары бүгінгі күнде де зерттеліп, оқытылып, қазақ халқының рухани мұрасы ретінде бағаланып келеді.