Ежелгы дауыр адебиеты казак халкына ортак мура шыгарма керек

Ежелгі дәуір әдебиеті — бұл қазақ халқының мәдени мұрасының маңызды бір бөлігі. Ол біздің ата-бабаларымыздың дүниетанымын, рухани құндылықтарын, өмір салтын бейнелейтін шығармалардан тұрады. Қазақ халқының ежелгі әдебиетінде ауызша шығармашылық ерекше орын алады. Бұл әдебиет түрлері, негізінен, елдің тұрмыс-тіршілігі, табиғаты мен мәдениетіне байланысты дамыды.

Ежелгі дәуір әдебиетінің ең басты ерекшелігі — оның ауызекі түрде таралуы. Қазақ халқының тарихында эпикалық жырлар, аңыздар, батырлар жыры, мақал-мәтелдер және толғаулар үлкен маңызға ие болған. Мұның бәрі халықтың өмір сүру дағдысы мен танымын, сондай-ақ сол кездегі қоғамдық құрылымды айқын көрсетеді. Мысалы, батырлар жыры қазақтың ерлік дәстүрлерін, қоғамдағы ұлы тұлғалардың бейнесін қалыптастырды. Осындай жырларда батырлар өз елін қорғап, жауларымен шайқасып, жеңіске жеткендігі баяндалады.

Ежелгі әдебиетке тән шығармалардың ішінен "Қобыланды батыр", "Алпамыс батыр", "Кобланды", "Ер Тарғын" сияқты батырлық эпостар ерекше орын алады. Олар өз дәуірінде ғана емес, кейінгі ұрпақтар үшін де үлкен тәрбиелік мәнге ие болды. Батырлар, ғашықтық дастандары мен эпостар қазақ халқының ерлік, достық, адалдық, батылдық сынды қасиеттерін ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп отырды.

Ауызша әдебиеттен басқа, жазба әдебиет те кейінірек дамыды. Ежелгі түркі жазба ескерткіштері, оның ішінде "Күлтегін" мен "Білге қағанның" жазулары қазақтың әдебиет тарихының бастамасы болып табылады. Бұл жазбалар түркі тілінде жазылып, түркі халықтарының, соның ішінде қазақтың мәдениеті мен тарихын зерттеуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, ұлы ақын Жамбыл Жабаев, Мұқағали Мақатаев сияқты тұлғалардың шығармалары да қазақ әдебиетінің бай мұрасының бір бөлігі болып табылады.

Ежелгі дәуір әдебиетінің шығармаларының мәні терең, әрі олар қазақ халқының ұлттық болмысын қалыптастыруда маңызды рөл атқарды. Қазақ халқының тілінің байлығы мен сөз өнеріне деген сүйіспеншілігі осы әдебиет түрлерінде айқын көрініс тапты. Қазақтың қара сөздерінен бастап, өлең-жырларына дейін әрбір шығарма ұрпақ тәрбиесінде, ұлттық сана-сезімді қалыптастыруда айрықша орын алады.

Жалпы, ежелгі дәуір әдебиеті — тек бір халықтың әдебиеті ғана емес, ол көп ұлтты түркі әлемінің ортақ мұрасы болып табылады. Қазақстандағы көптеген халықтар мен ұлттардың тарихы мен мәдениетіне, тілдеріне деген ортақ көзқарас қалыптасуына зор әсерін тигізген.