АЙТЫЛЫМ 4 -тапсырма. Сұрақтарға жауап бер. «Қызыл кітап» деген не?

Алғашқы «Қызыл кітап» қай жылы ШЫҚТЫ?

«Қазақстанның Қызыл кітабы» қай ЖЫЛЫ жазылды?

«Қазақстанның Қызыл кітабында» қанша өсімдік тіркелген?

«Қазақстанның Қызыл кітабында» қанша құс тіркелген?

Қазақ жеріндегі қандай жануарлар «Қызыл кітапқа» тіркелген?​

«Қызыл кітап» — бұл сирек кездесетін және жойылып кету қаупі бар өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін қорғауға бағытталған құжат. Оның басты мақсаты — табиғатта азайып, жоғалып кету қаупі төнген түрлерді сақтау және қорғау үшін қажетті шараларды белгілеу.

Алғашқы «Қызыл кітап» 1966 жылы Халықаралық табиғат қорғау одағының (IUCN) бастамасымен шыққан. Бұл кітапта әлемдегі жойылып кету қаупі бар түрлердің тізімі жинақталған. Қазақстанда «Қызыл кітаптың» ұлттық нұсқасы 1981 жылы жарық көрді. Бұл нұсқада еліміздегі сирек кездесетін, жойылып кету қаупі бар түрлер мен оларды қорғаудың жолдары туралы мәліметтер бар.

«Қазақстанның Қызыл кітабы» алғаш рет 1981 жылы жарияланды, бірақ ол кейін бірнеше рет жаңартылып, толықтырылып отырды. Бұл құжатта экологиялық жағдайға байланысты түрлердің мәртебесі өзгертіледі.

«Қазақстанның Қызыл кітабында» тіркелген өсімдіктер саны 500-ден астам, ал құстар саны 50-ден асады. Оған кірген өсімдіктер мен жануарлар көбінесе экологиялық жағдайдың өзгеруі, адамның әрекеттері, ластану және табиғи ресурстарды дұрыс пайдаланбау салдарынан сирек кездеседі.

Қазақ жеріндегі «Қызыл кітапқа» тіркелген жануарлар арасында бірнеше түрлер бар. Оларға, мысалы, аю, қар барысы, барыс, ақбөкен, сирек кездесетін қаздар, құндыз және басқа да жануарлар жатады. Бұл түрлердің өмір сүріп, көбейіп кетуі үшін арнайы қорғау шаралары қажет, сол себепті олар «Қызыл кітапқа» енгізілген.

Бұл тізім үнемі жаңарып, өзгеріп отырады, себебі табиғат жағдайлары мен қорғау шараларының нәтижелері бойынша түрлердің күйі өзгеруі мүмкін.