Сұрақтарға жауап беріңіз, өлеңдегі негізгі ақпараттарды анықтаңыз. 1. Өлеңді қалай атауға болады? Неге? Авторы кім? 2. Домбыра туралы қандай ақпараттар айтылады? 3. «Одан асқан жоқ шежіре, одан асқан жоқ дана». Домбыраның қандай қасиеті туралы? 4. «Ол мылқауды сөйлетеді, жылатады кереңді» деген пікірмен келісесіз бе? 5. «Нағыз қазақ – қазақ емес, нағыз қазақ – Домбыра!» деген жолдарды қалай түсінесіз?

Домбыра
Екі ішектің бірін қатты, бірін сәл-пәл кем бұра.
Нағыз қазақ – қазақ емес,
Нағыз қазақ – Домбыра!
Білгің келсе біздің жайды, содан сұра тек қана:
Одан асқан жоқ шежіре, одан асқан жоқ дана.
Ақиқатты айтқандардың бәрі осылай сорласын
Деп бір хаһан шанағына құйған оның қорғасын.
Бір ішегінде биіктік бар, бір ішегінде тереңдік.
Ол мылқауды сөйлетеді, жылатады кереңді
Жалған сөйлеп көрген емес соның өзінде:
Аппақ жалын күйдің жанын жалап жатқан кезінде.
Қадыр Мырза Әлі

СРОЧНО!!!

Өлеңді қалай атауға болады? Неге? Авторы кім?
Өлеңді "Домбыра" деп атауға болады, себебі өлеңнің негізгі тақырыбы – домбыра. Домбыраның қасиеттері, оның мән-мағынасы, қазақ мәдениетіндегі орны туралы айтылады. Авторы – Қадыр Мырза Әлі, ол қазақтың белгілі ақыны, жазушысы және мәдениет қайраткері.

Домбыра туралы қандай ақпараттар айтылады?
Өлеңде домбыраның қазақ халқындағы ерекше орны мен маңызы туралы айтылған. Домбыраның екі ішегі бар екені, оның бірінің биіктік, ал екіншісінің тереңдік қасиетін көрсететіні туралы сөз болады. Сонымен қатар, домбыраның мылқауды сөйлетіп, кереңді жылататын құдыреті, оның ақиқатты айтатын қасиеті жоғары бағаланады. Домбыра – қазақтың музыкалық шежіресі, тарихы мен даналығының сақтаушысы.

«Одан асқан жоқ шежіре, одан асқан жоқ дана». Домбыраның қандай қасиеті туралы?
Бұл жолдарда домбыраның шежірелік және даналық мәні туралы айтылған. Домбырадан асқан ешқандай шежіре немесе дана жоқ дегенді білдіреді. Өлеңде домбыраның тарихты, халықтың рухани мұрасын, оның өткенін сақтап, ұрпақтан ұрпаққа жеткізу қабілеті ерекше бағаланады.

«Ол мылқауды сөйлетеді, жылатады кереңді» деген пікірмен келісесіз бе?
Иә, мен келісемін. Бұл жолдар домбыраның рухани әсерін сипаттайды. Домбыраның күмбірі мен әуендері адамның жүрегіне терең әсер етіп, сөзсіз сезімдер мен эмоцияларды оятады. Домбыраның күші тіпті тыңдаушының жан дүниесіне, жүрегіне әсер етіп, мылқауды сөйлетіп, кереңді жылататын күшке ие деген ойды білдіреді.

«Нағыз қазақ – қазақ емес, нағыз қазақ – Домбыра!» деген жолдарды қалай түсінесіз?
Бұл жолда домбыраның қазақтың ұлттық болмысын, мәдениетін бейнелейтін символ болып табылатыны айтылған. Домбыра қазақтың рухы, тарихы, мәдениеті мен дәстүрінің негізгі тұғыры ретінде көрсетіледі. Өлеңдегі ой бойынша, домбыраның маңызы қазақ үшін нағыз ұлттық белгі болып табылады. Яғни, қазақ болмысының толыққанды көрінісі, ұлттық мәдениеттің ең басты символы – домбыра.