Падрыхтуйте паведамленне на тэму культура Полацкага княства 10-12 стагодзяу​

Культура Полацкага княства ў X-XII стагоддзях была адной з самых значных у гісторыі ўсходнеславянскіх земляў. Полацкае княства з'яўлялася важным палітычным і культурным цэнтрам на тэрыторыі сучаснай Беларусі, і яго ўплыў распаўсюджваўся на шырокія рэгіёны Усходняй Еўропы. Гэты перыяд адметны высокім узроўнем развіцця рамёстваў, мастацтва, архітэктуры і пісьменнасці, якія фармавалі ўнікальную ідэнтычнасць княства.

Архітэктура і горадабудаўніцтва. У Полацкім княстве ў гэты час пачалося актыўнае будаўніцтва манументальных каменных збудаванняў. Найбольш вядомым прыкладам з'яўляецца Сафійскі сабор у Полацку, пабудаваны ў сярэдзіне XI стагоддзя пры князі Усяславе Чарадзеі. Гэта быў не толькі рэлігійны цэнтр, але і сімвал палітычнай улады. Будаўніцтва сабора сведчыць пра высокі ўзровень развіцця архітэктуры і будаўнічых тэхналогій таго часу. У княстве таксама ўзводзіліся абарончыя збудаванні, гарадскія валы і крэпасці.

Мастацтва і рамёствы. Культура Полацкага княства адлюстроўвалася ў высокім узроўні развіцця розных рамёстваў, уключаючы ювелірную справу, кавальства і ганчарства. Полачане славіліся сваімі залатымі і сярэбранымі вырабамі, асабліва майстэрствам інкрустацыі і чаканкі. У мастацтве таго часу была развіта іконная жывапіс і рукапісная кніжная графіка. Полацкія майстры стваралі мастацкія вырабы, якія карысталіся попытам як у княстве, так і за яго межамі.

Пісьменнасць і адукацыя. У Полацкім княстве пачалося развіццё пісьменнасці і літаратуры. Важным сведчаннем гэтага з'яўляецца дзейнасць святой Ефрасінні Полацкай, якая стала адной з самых знакамітых асветніц свайго часу. Яна заснавала манастыр і школу, дзе перапісваліся кнігі і займаліся асветніцтвам. Пад яе кіраўніцтвам у Полацку стварыўся сапраўдны цэнтр адукацыі і культуры. Менавіта на яе замову быў створаны знакаміты крыж Лазара Богшы, які стаў адным з найбольш вядомых твораў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва.

Рэлігія і духоўнасць. Хрысціянства мела велізарны ўплыў на культурнае жыццё княства. Прыняцце хрысціянства ў X стагоддзі прывяло да з'яўлення новых рэлігійных традыцый і культурных з'яў, якія былі звязаны з будаўніцтвам храмаў, манастыроў, а таксама распаўсюджваннем хрысціянскай літаратуры і мастацтва. Царква адыгрывала важную ролю ў грамадскім жыцці, уплывала на палітыку і культуру княства.

Роля Полацкага княства ў міжнародных сувязях. Полацкае княства актыўна ўдзельнічала ў міжнародных гандлёвых і палітычных адносінах. Яго сталіца, Полацк, знаходзілася на важным гандлёвым шляху "з варагаў у грэкі", што садзейнічала кантактам з візантыйскай цывілізацыяй, заходнееўрапейскімі краінамі, а таксама з суседнімі славянскімі і скандынаўскімі народамі. Гэтыя кантакты спрыялі культурнаму абмену і ўзбагачэнню мясцовай культуры.

Такім чынам, культура Полацкага княства ў X-XII стагоддзях была шматграннай і адлюстроўвала ўзаемадзеянне мясцовых традыцый з уплывамі Візантыі і іншых суседніх культур. Яна заклала аснову для далейшага развіцця культуры беларускіх зямель і зрабіла важны ўнёсак у агульнаславянскую і ўсходнееўрапейскую культурную спадчыну.