Адносіны аўтара да Васіля-Мульціка і Мікіты -Гастрыта , выказванні герояў , заўвагі аўтара, дэталі.(бел.літ)

Адносіны аўтара да Васіля-Мульціка і Мікіты-Гастрыта ў апавяданні "Мікіта-Гастрыт" Якуба Коласа можна вызначыць як складанае спалучэнне сіратлівага спачування, іроніі і крытыкі. У гэтым твары аўтар праз сваіх герояў і іх паводзіны паказвае, як жыццёвыя абставіны і сацыяльная несправядлівасць уплываюць на фармаванне асоб, іх поглядаў і паводзін.

Васіль-Мульцік — гэта адна з цэнтральных фігур апавядання. Ён уяўляе сабой чалавека, які намагаецца ўстаць на шлях дабра, але ў яго часта не хапае волі і магчымасцей для гэтага. Ён выглядае як "недзе знямоглы" — малады чалавек, які не мае выразных мэт у жыцці і, можна сказаць, ва ўсім абвяшчае сваю невыразнасць. Аўтар выкарыстоўвае іронію ў адносінах да гэтага героя, паказваючы, як ён губляе сваю самасвядомасць, спрабуючы "прылашчыць" сябе да чужых перакананняў і фармаў. Аднак гэтая недзеяннасць таксама выклікае ў аўтара пэўнае спачуванне, бо ён, відавочна, пацікавіцца яго лёсам і паказвае яго не столькі як проста слабага чалавека, колькі як чалавека, які трапіў у складаную жыццёвую сітуацыю.

Мікіта-Гастрыт, з іншага боку, — гэта асобнік, які паўстае ў апавяданні як "паказальны" прыклад таго, як жыццёвая нягода, здавалася б, не мае ні пачатку, ні канца. Мікіта сам саромеецца сваёй хваробы, якая не дае яму магчымасці быць паўнавартасным, але разам з тым ён імкнецца да свабоды і лепшага жыцця. Аўтар выказвае нейкую пяшчоту і непасрэднае перажыванне, адначасова крытыкуючы яго як людзей, якія пакутуюць ад адсутнасці моцнага характару і з'яўляюцца ахвярамі грамадскіх і асабістых абставінаў. Мікіта не супрацьстаяць крыўдзе, а толькі пакутуе ад яе, што таксама выклікае да яго як быя адчуванне неўдачы і недахопу спачування з боку іншых.

Выказванні герояў і заўвагі аўтара вар'іруюцца ад нейкага сарказму да шчырага спачування. Героям дазваляецца гаварыць з гумарам і лёгкай іроніяй, але аўтар не забывае падкрэсліваць цяжкія аспекты іх жыцця. Яго заўвагі часам накіраваны на тое, каб падкрэсліць тое, як недахоп сацыяльнай падтрымкі або асабістай моцы можа зрабіць чалавека залежным і бязвольным. З аднаго боку, яны выглядаюць як абсурдныя ці нават камічныя фігуры, з другога — ён надае ім пэўную чалавечнасць і трагізм, падкрэсліваючы іх бессілле ў барацьбе з сістэмай.

Дэталі, якія аўтар ўключае ў апісанне герояў, вельмі важныя для разумення іх псіхалагічнага і маральнага стану. Напрыклад, дэталі хваробы Мікіты, яго пастаянная адсутнасць у грамадскім жыцці і абмежаваная магчымасць знаходзіць шчасце ў гэтым свеце паказваюць, што яго праблемы не з'яўляюцца толькі фізічнымі, але і сацыяльнымі, што таксама можна лічыць крытыкай таго часу. Васіль-Мульцік, з другога боку, з'яўляецца прыкладам чалавека, які імкнецца да лепшага, але не ведае, як гэтага дасягнуць, што яшчэ раз падкрэслівае тэму жыццёвай разгубленасці і страты сэнсу.

У цэлым, аўтар адносіцца да гэтых герояў з пэўным спачуваннем, але разам з тым не пакідае іх без крытыкі. Ён імкнецца паказаць не толькі іх абмежаванасць, але і гэтую абмежаванасць як вынік грамадскіх умоў, у якіх яны жывуць.