《қазақтың ұлттық бас киімдері мен аяқ киімдері》 деген тақырыпқа шығарма жазыңдар помогитее

Қазақтың ұлттық бас киімдері мен аяқ киімдері – бұл қазақ халқының мәдениетінің маңызды бөліктері, оның тарихы мен дәстүрлерін, әлеуметтік статусын, тұрмысын, географиялық ерекшеліктерін көрсететін ерекше элементтер болып табылады. Әрбір бас киім мен аяқ киім тек сәндік зат қана емес, сонымен қатар практикалық мағынаға ие болған. Қазақтар өздерінің киімдерінде қолөнердің жоғары деңгейін көрсетіп, табиғаттың және қоршаған ортаның ықпалында қалыптасқан.

Қазақтың ұлттық бас киімдері

Қазақтың бас киімдері, негізінен, күннің ыстығынан, суықтан, желден қорғану үшін жасалған. Әр бас киімнің өзіндік функциясы мен символикасы болған. Мысалы, ерлер мен әйелдердің бас киімдері өзіндік сипатқа ие болған:

1. Тақия
   Тақия — қазақтың ең танымал бас киімдерінің бірі. Ол көбінесе ерлердің киімінің бір бөлігі ретінде қолданылған. Тақияның ұштары бұралған немесе жіңішке болып келеді. Бұл бас киім қалың елде жайлы және ыңғайлы болып есептеледі.

2. Шапан мен қалпақ
   Қалпақ — дәстүрлі түрде қазақтың ер адамдарының киімінде жиі кездеседі. Бұл киімнің бас бөлігі айналасында кең және төбесінде дөңгеленген қалпақтар болған. Ол тек қана күн сәулесінен қорғанудың тәсілі емес, сонымен қатар мәртебелі, бай адамдардың таңбасы да болды.

3. Сәукеле
   Сәукеле — қазақтың әйелдер киімінің бір бөлігі, бұл бас киім негізінен қыз ұзатыларда киіледі. Сәукеле көбінесе алтын, күміс, зергерлік әшекейлермен безендірілген, ұзын ақ жібек орамалдармен байланыстырылады. Ол қазақтың дәстүрлі мәдениетіндегі сән мен әдеміліктің символы болып саналады.

4. Бөрік
   Бөрік — ерлердің киімінде кездесетін, төбесінде біршама жоғары көтерілген, киізден немесе теріден жасалған бас киім. Бөріктің ішкі жағы мақта немесе жүнмен толтырылып, салқын және ыстық ауа райына бейімделген.

5. Қалпақ
   Қалпақ — бұл негізінен қазақтың ерлері мен қариялары киетін бас киім. Ол қалың жүннен немесе киізден жасалып, әрі жылы, әрі сәнді болып келеді.

Қазақтың ұлттық аяқ киімдері

Қазақтың аяқ киімдері де оның өмір салты мен табиғи ерекшеліктеріне байланысты ерекше жасалған. Аяқ киімдер негізінен былғарыдан, теріден, жүннен, киізден, мата мен жіптерден жасалған.

1. Боталар
   Қазақтардың ең танымал аяқ киімдерінің бірі — боталар. Олар көбінесе мал терісінен немесе былғарыдан тігіледі. Боталар жыл бойы киіледі, әрі ыстықта да, суықта да ыңғайлы. Боталардың түрлері әртүрлі болғанымен, олардың бәрі ерекше сапалы материалдардан жасалған.

2. Келемпір
   Келемпір — бұл қазақтың киізден немесе теріден жасалған аяқ киімі. Ол негізінен үйде, немесе қыста киіледі. Қалпақ сияқты, келемпір де арнайы салттық мақсаттар үшін пайдаланылған.

3. Шаршы аяқ киім
   Қазақтарда «шаршы» деп аталатын арнайы аяқ киім түрі бар, ол әйелдер мен балаларға арналған. Бұл аяқ киімдер ерекше түрде жасалып, көбінесе сәндік элементтермен әшекейленген.

4. Тақыр» немесе «тырнақ»
   Ерлер арасында кездесетін арнайы аяқ киімдер мен ұқыпты жасаулы аяқ киімдер болды. Мұндай аяқ киімдер көбінесе жорық кезінде киіледі. Қыстыгүні оларға қосымша төсемелер қосылып, аяқтарын жылы ұстауға мүмкіндік береді.

Қорытынды

Қазақтың ұлттық бас киімдері мен аяқ киімдері ұлттық мәдениеттің, тарихтың айнасы іспетті. Олар халықтың тұрмысын, климаты мен табиғат жағдайларын ескере отырып жасалған. Сонымен қатар, бас киімдер мен аяқ киімдер қазақ халқының әлеуметтік құрылымын, салт-дәстүрлерін, діни сенімдерін және мәдениетін көрсету тұрғысынан үлкен маңызға ие.