Көн ыдыс деген не? Піспек саба

Көн ыдыс – қазақ халқының дәстүрлі тұрмыстық заттарының бірі, мал терісінен жасалған ыдыс. Бұл ыдыстар терінің беріктігі мен икемділігін пайдалана отырып, әртүрлі сұйықтықтарды, тағамдарды немесе тұрмыстық заттарды сақтауға арналған. Көн ыдыстар көбінесе мал терісін арнайы өңдеу арқылы дайындалады, бұл оларды ұзақ уақыт пайдалануға жарамды етеді.

Көн ыдыстың түрлері

1. Саба – қымыз, шұбат сияқты ұлттық сусындарды ашыту және сақтау үшін қолданылатын теріден жасалған ыдыс.
2. Мес – су немесе сұйықтық тасымалдауға арналған шағын көн ыдыс.
3. Торсық – көбінесе жолға алып шығуға ыңғайлы, арнайы өңделген теріден жасалған кішірек ыдыс.

Піспек саба
Піспек саба – бұл арнайы сабаның құрамдас бөлігі немесе оның пайдаланылу тәсіліне қатысты ұғым. Қымызды сабада пісу үшін ағаштан жасалған піспек қолданылады. Ол ұзын сабы бар, түбі жалпақ келген құрал, сабаның ішінде сусынды біркелкі етіп ашытып, қоюландыруға көмектеседі. Піспектің ұзындығы мен пішіні сабаның көлеміне байланысты әртүрлі болады. Қымызды немесе шұбатты сапалы пісу үшін піспекпен ұзақ уақыт қайталап араластыру керек. Бұл процесс сусынның дәмі мен сапасына әсер етеді.

Осылайша, көн ыдыстар мен піспек саба – қазақ халқының мәдениеті мен тұрмысында ерекше орын алған практикалық әрі сәндік заттар.