"Әдепті бала - арлы бала" шығарма

"Әдепті бала - арлы бала" деген сөздер қазақ халқының тәрбие мен моральдық құндылықтарға деген терең көзқарасын білдіреді. Бұл мақалада әдептілік пен арлылықтың маңызына, олардың бала тәрбиесіндегі рөліне және осы ұғымдарды қалай ұштастыруға болатынына тоқталамыз.

Әдептілік деген не?

Әдептілік – бұл адамның өзіне, басқаларға және қоғамға деген дұрыс, тәрбиелі қарым-қатынасы. Әдепті бала - өз құрбыларымен, үлкендермен, қоғаммен қарым-қатынаста әрдайым сыпайы, мейірімді және адал болады. Ол өзін-өзі бақылап, өз әрекеттеріне жауапкершілікпен қарайды, этикалық нормаларды ұстанады. Әдепті бала басқа адамдардың сезімдеріне құрметпен қарауы керек, қателіктерін мойындап, олардан сабақ алады.

Әдептілік тәрбиесінің негізінде халықтың бай тәжірибесі, ата-ана мен мектептің, жалпы қоғамның ықпалы жатыр. Әдепті бала үлкендерге көмек қолын созады, өз міндеттерін адал атқарады, біреудің құқығын бұзбайды және әрқашан жақсы сөздер айтып, жақсы іс-әрекеттер жасайды.

Арлылық деген не?

Арлылық – бұл адамның ішкі қасиеттерін, өзіне деген адалдығын, ұят сезімін және рухани тазалығын білдіретін ұғым. Арлы адам ешқашан өз ар-намысын төмендетпейді, өтірік айтпайды және өз принциптеріне, қадір-қасиетіне берік болады. Арлы болу дегеніміз, сыртқы факторларға қарамастан, өз рухани құндылықтары мен моральдық ұстанымдарын сақтай білу.

Арлылық тәрбиесі де бала кезінен басталады. Оны балаға тек жақсы тәрбие мен үлгі арқылы үйретуге болады. Әрбір адам өз ар-намысын сақтау үшін, басқа адамдардың құқықтарын құрметтеуі қажет. Бұл сондай-ақ адамның қоғамдағы орнын табуға, қоғамға пайда әкелуге, және өз-өзімен үйлесімді болуға септігін тигізеді.

Әдептілік пен арлылықтың байланысы

"Әдепті бала - арлы бала" деген сөздер, негізінен, әдептілік пен арлылықтың бір-бірімен тығыз байланысты екенін көрсетеді. Әдептілік – сыртқы көрініс болса, арлылық – ішкі дүниенің тазалығы мен шынайылығы. Әдепті бала сырттай көркем, сыпайы болып көрінгенімен, ол өз ішкі ар-намысын сақтап, ұятқа қалмайтын, өз іс-әрекеттерінде шынайы және адал болуға тырысады.

Егер бала әдепті болса, оның жүрегі де таза, яғни ол арлы болады. Сонымен қатар, бала арлы болған жағдайда, оның әдептілігі де жоғары болады, өйткені ол өз бойындағы барлық жағымсыз қасиеттерден арылып, тек жақсы, дұрыс әрекеттерге ұмтылады.

Әдепті және арлы болудың маңызы

Әдептілік пен арлылық адамның қоғамда орнын анықтайды. Әдепті бала мектепте, отбасы мен қоғамда жақсы қарым-қатынаста болады, оны достар, мұғалімдер және жақындары жақсы көреді. Мұндай балаға сенуге болады, өйткені ол әрдайым өз сөзінде тұрады және әділеттілікке ұмтылады.

Арлы бала өзін бағалайды, бірақ басқа адамдарды да құрметтейді. Ол ешқашан қысымға немесе жаман әрекеттерге бой алдырмайды, өйткені ол өз ар-намысын жоғары ұстайды. Мұндай қасиеттер балаға өмір бойы көмектеседі, өйткені ол қоғамдағы дұрыс жолды табуға және өмірде адал болуға үйренеді.

Қорытынды

"Әдепті бала - арлы бала" деген сөздер біздің ұлттық тәрбиемізде маңызды орын алады. Әдептілік пен арлылық тек бір-бірін толықтырып қана қоймай, олар адамның жақсы адам болуына негіз қалайды. Әрбір ата-ана балаға әдептілік пен арлылықты үйрету арқылы оған дұрыс жолды көрсетіп, болашақта бақытты әрі жауапты азамат болуына ықпал етеді.