Күлдір күлдір кісінетіп жырындағы көркемдегіш құралдар
​

«Күлдір күлдір кісінетіп» жырындағы көркемдегіш құралдар – бұл шығарманың көркемдік қуатын арттыратын әдеби тәсілдер мен құралдар. Төменде сол көркемдегіш құралдарға талдау жасаймыз:

1. Аллитерация және ассонанс

Жырда дыбыстық үндестік жиі қолданылады. «Күлдір күлдір» сияқты қайталанатын дыбыстар аллитерацияның мысалы болып табылады, ол жырдың ырғақтығын арттырып, оқырманның назарын аудартады. Қайталанатын дауыссыз дыбыстар арқылы жыр мазмұнындағы батырлық рухы күшейе түседі.

2. Қайталау (анафора, эпифора)

Кейбір сөз тіркестері мен сөздер жырда қайта-қайта қайталанып отырады, бұл көркемдік ерекшелікке жатқызылады. Мысалы, «Күлдір күлдір» сөз тіркесінің қайталануы жырдың мәнерлілігін арттырады және батырдың тұлпарының ерекшелігін көрсетеді.

3. Метафора

Жырда қолданылған метафоралар оқиғаларды әсерлі түрде сипаттайды. Мысалы, тұлпардың жылдамдығы мен ерекшелігін суреттеу үшін «жүзген қаздай» немесе «ұшқан құстай» секілді теңеулер арқылы бейнеленеді.

4. Теңеу

Жырда батырдың тұлпары табиғат құбылыстарымен салыстырылып, оның шапшаңдығы мен күші айқындалады. Бұл теңеулер тұлпардың бейнесін әсерлі етіп жеткізуге мүмкіндік береді.

5. Гипербола (әсірелеу)

Батырдың тұлпары мен оның ерліктері туралы сөз қозғалғанда әсірелеу жиі кездеседі. Бұл әдіс батырдың күшін, тұлпардың жылдамдығы мен ерекше қасиеттерін көрсету үшін қолданылады.

6. Эпитеттер

Жырда сипаттау үшін қолданылатын эпитеттер ерекше маңызды. Мысалы, «Қара бұлттай төнген» немесе «күлдір күлдір» сияқты тіркестер жырдың бейнелілігін арттырып, оқырманның қиялына әсер етеді.

7. Риторикалық сұрақтар

Жырдың кейбір жолдарында автор оқырманға немесе тыңдаушыға риторикалық сұрақ қоюы мүмкін. Бұл тәсіл жырдың эмоциялық әсерін күшейтеді және оқырманды шығарманың мазмұнына тереңірек үңілуге итермелейді.

8. Символизм

Тұлпар – жырдың негізгі символдарының бірі. Ол батырдың сенімді серігі, оның ерлігінің көрінісі. Сонымен қатар, тұлпар қазақ халқының еркіндікке деген ұмтылысын бейнелейді.

9. Ұйқас пен ырғақ

Жырда ұйқас пен ырғақтың ерекше орын алуы шығарманың есте сақталуын жеңілдетеді. Ол дәстүрлі жыраулық өнердің ажырамас бөлігі болып табылады.

Қорытынды

«Күлдір күлдір кісінетіп» жырындағы көркемдегіш құралдар батырдың тұлғасын, тұлпардың қасиеттерін және жырдың тарихи-философиялық мәнін ашуға қызмет етеді. Бұл тәсілдер шығарманың көркемдік құндылығын арттырып, оқырманның жырға деген қызығушылығын оятады.